‹چمران عزیز با عقیده پاک و خالص غیر وابسته به دستجات و گروههای سیاسی و عقیده به هدف بزرگ الهی، جهاد در راه آن را از آغاز زندگی شروع و به آن ختم کرد. او در حیات با نور معرفت و پیوستگی به خدا قدم نهاد و در راه آن به جهاد برخاست و جان خود را نثار کرد.›› (پیام امام به مناسبت شهادت چمران)
...
شهید دکتر مصطفی چمران در سال 1311 در جنوب تهران متولد شد. پس از تحصیل در دبیرستانهای البرز و دارالفنون وارد دانشکده فنی الکترومکانیک و به عنوان شاگرد اول فارغالتحصیل شد.
ایشان علاقه شدیدی به مسائل مذهبی داشت و از 15 سالگی در درس تفسیر آیتا.... طالقانی و دروس منطق و فلسفه شهید مطهری شرکت میکرد. به هنگام تحصیل در دانشکده فنی از اعضای فعال انجمن اسلامی دانشجویان بود و در جریانات ملی شدن صنعت نفت و مبارزات آن فعالانه شرکت جست. در سال 1332 ه.ش با استفاده از بورس تحصیلی دانشجویان ممتاز، جهت ادامه تحصیل عازم آمریکا شد و در دانشگاه کالیفرنیا تحصیلات خود را طی کرد. در همان دانشکده، انجمن اسلامی دانشجویان را بنا نهاد و وقتی که رژیم شاه از فعالیت های اسلامی او در آمریکا مطلع شد بورس وی را قطع کرد.
چمران با دریافت ممتازترین درجه علمی که همراه با تحسین بسیاری از صاحبنظران بود، درجه دکترای الکترونیک و فیزیک پلاسما را اخذ کرد. پس از واقعه 15 خرداد تصمیم به مبارزه مسلحانه با رژیم گرفت و به همین منظور عازم مصر شد و مدت دو سال دوره آموزش های چریکی و جنگ های پارتیزانی را گذراند. چمران با جمال عبدالناصر در مسأله ناسیونالیسم عربی که ناصر به آن دامن میزد اختلاف پیدا کرده و پس از فوت وی عازم لبنان شد. در لبنان، آموزش دورههای چریکی به مبارزان ایرانی را آغاز کرد و با کمک امام موسی صدر، ‹‹حرکت المحرومین›› و نیز شاخه نظامی آن یعنی ‹‹جنبش امل›› را بنیان نهاد.
شهید چمران در لبنان حملات بسیاری به مواضع صهیونیزم اشغالگر و نیروهای فالانژ وابسته به این رژیم داشت. با اوجگیری انقلاب اسلامی شهید چمران با نظر امام به وطن بازگشت و ابتدا به آموزش نخستین گروه از سپاه پاسداران پرداخت. در همان زمان به معاونت نخست وزیر منصوب شد. دکتر چمران پس از بروز غائله پاوه عازم منطقه شد و حماسه ساز کردستان شد. پس از این حماسه از سوی امام (ره) به وزارت دفاع منصوب شد و سپس به نمایندگی امام در شورای عالی دفاع در کنار حضرت آیتالله خامنهای نصب گردید.
در انتخاب دوره اول مجلس به عنوان نماینده تهران انتخاب شد اما با شروع جنگ تحمیلی با اجازه امام عازم جبهههای جنگ شد و ستاد جنگهای نامنظم را تشکیل داد و اقدامات بسیار مهمی در آن زمان که رکود بر جبههها حاکم بود انجام داد. در جنگ سوسنگرد مجروح شد اما از پای ننشست و دوباره به جبههها بازگشت و حماسههای بسیاری آفرید . سرانجام در 31 خرداد 1360 در مشهد دهلاویه به آرزوی دیرینش یعنی شهادت و لقاءا... رسید